Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’nın Ukrayna’da verdiği zararı kayıt altına almak ve Rusya’ya savaş tazminatı ödetmek için Avrupa Konseyi’nin kurmaya karar verdiği mekanizmaya Türkiye katılmadı.
İzlanda’da düzenlenen Avrupa Konseyi zirvesinde alınan kararla Lahey’de kurulan mekanizma, gelecekte Rusya’nın Ukrayna’ya savaş tazminatı ödemesi için çalışacak.
‘GELECEĞİN KURULUŞUNUN İLK BİLEŞENİ’
24 Şubat 2022’de başlayan savaş ve etkileri, 16-17 Mayıs tarihlerinde İzlanda’nın başkenti Reykjavik’te düzenlenen Avrupa Konseyi zirvesinde ele alındı.
Liderlerin üzerinde uzlaştığı belgelerden biri de “Rusya Federasyonu’nun Ukrayna’ya Saldırısı Sonucu Meydana Gelen Kayıpların Kaydedilmesine Dair Anlaşma” oldu. Üstte yayınlanan Reykjavik Deklarasyonu’nda, kurul tarafından kurulan bu mekanizmanın gelecekte kurulacak kapsamlı tazminat mekanizmasının ilk bileşeni olacağı kaydedildi.
AYRI SİSTEMLERLE İŞBİRLİĞİ
Açıklamada, Rusya’nın savaş tazminatı ödemesi için uluslararası toplum tarafından kurulan tescil mekanizmasının da kurulacağı, zarar komisyonu ve tazminat fonu gibi birimlerin yer alacağı ayrı mekanizmalarla iş birliği yapacağı da belirtildi.
Merkezi Hollanda’nın Lahey kentinde olacak mekanizma, Rusya’nın savaşı başlattığı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana gerçek ve tüzel kişiler ile Ukrayna Devleti’nin uğradığı zarar, ölüm ve yaralanmaları kayıt altına alacak.
46 ÜYE ÜLKEDEN 37’Sİ YÖNETMELİĞİ İMZALADI
Avrupa Konseyi’nden yapılan yazılı açıklamada, 46 üye ülkeden 37’sinin sisteme imza attığı açıklandı. Türkiye’nin yanı sıra Ermenistan, Azerbaycan, Bosna Hersek, Macaristan, Sırbistan ve Bulgaristan da imza atmayan ülkeler arasında yer alıyor. Ancak Kurul, Bulgaristan’ın meclise katılma niyetini ifade ettiğini açıkladı.
Avrupa Konseyi üyesi olmayan ABD, Kanada ve Japonya da mekanizmaya katıldı. Avrupa Birliği (AB) de sisteme katılımını açıkladı. Böylece Avrupa Board sistemine katılan ülke sayısı 41’e yükseldi.
Türkiye KARARI AÇIKLAMADI
14 Mayıs seçimleri nedeniyle İzlanda’da düzenlenen zirvede Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Lideri Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay temsil etti. Türkiye, Avrupa Konseyi tarafından oluşturulan kayıt mekanizmasına katılmama kararına ilişkin herhangi bir açıklama yapmadı.
Türkiye ilke olarak BM Güvenlik Konseyi dışında alınan yaptırım kararlarına katılmamaktadır. İran ve Rusya’ya yönelik bu tavrını uzun süredir sürdüren Türkiye, Ukrayna savaşı sonrasında ABD ve Avrupa Birliği’nin yaptırımlarına katılmayacağını açıklamıştı.
TÜRKİYE, RUSYA’YA KARŞI ATILAN ADIMLARA KATILMIYOR
Ayrıca Türkiye, Avrupa Konseyi gibi üyesi olduğu uluslararası kuruluşların Rusya’ya karşı attığı adımları da kabul etmemektedir. Rusya ile özel ilişkileri olduğunu ve özellikle güç alanında bağımlılığını hatırlatan Türkiye, hem Ukrayna hem de Rusya ile diyalog kurabilen ender ülkeler arasında yer aldığını belirtiyor.
Türkiye yaptırımlara uymasa da ABD ve AB yaptırımlarının kendi içinden delinmesine izin vermiyor, Batı’dan gelen eleştirilere yanıt veriyor. (BBC Türkçe)
