Elektrik ile veri aktarımı sistemlerinin çoğalması ve kullanımının yaygınlaşmasıyla kablo pazarı küresel ölçekte büyümesini sürdüren bir sektör olarak görünüyor. Küresel kablo sektörü montanlı büyümesini önümüzdeki yıllarda da artırmakla beraber, bunu tetikleyecek alanlar ise dünya çapında sanayileşme, şehirleşme ve altyapı çalışmalarındaki büyüme olarak sıralanıyor.
Şehirlerde akıllı şebeke kurulumlarının artması, elektrikli araçlar ve nesnelerin interneti gibi teknolojilerdeki önemli gelişmeler, pazar boyutunu daha da büyütecek. Diğer yandan yeşil teknolojiler ve yenilenebilir enerji sistemlerinin kurulumunda da kablo sektörünün geliştireceği özel çözümlere ihtiyaç duyulacak.
Elektrikli bir araçta 6 km kablo kullanılacak
Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde artan talep nedeniyle konut sektörünün önemli bir büyümeye tanık olması beklenirken, verimli elektrik tesisatı çözümlerine olan ihtiyacın daha da artması bekleniyor. Buna ek olarak ticari ve endüstriyel işletmelerin güvenlik ve güvenilirliği sağlamak için modern elektrik tesisatı sistemlerine duydukları ihtiyaç otomasyon teknolojileri ile artış gösterecek.
Güvenilir elektrik kullanımı ihtiyacı bulunan işletmelerin, fabrikaların ve üretim tesislerinin genişlemesiyle kablo sektöründe küresel büyümeyi ileri taşıyacak bir unsur olarak görülüyor. Veri iletim ihtiyacındaki artış, akıllı şehir projeleri, yenilenebilir enerji sistemleri kullanımının yaygınlaşması ve trafiğe kayıtlı elektrikli araç sayısının artışı gibi faktörler sektörün geleceğini parlatıyor.
Örneğin otomotiv sektörüne kabaca bakacak olursak kullanılan bakır miktarı sektörün geçmişini temsil eden içten yanmalı motorlarda ortalama 23 kilogramken; geleceği temsil eden hibrit araçlarda 40 kilograma, yüzde 100 elektrikli araçlarda ise 83 kilograma çıkıyor. Bir başka ifadeyle tek bir otomobilde kullanılan bakır kablo uzunluğu altı kilometreye kadar ulaşacak.
Teknolojik değişimlere uyum sağlamak elzem
Günlük yaşamda kablolar elektrik, iletişim ve veri iletimi gibi birçok işlevi yerine getiriyor. Sektörün geniş ürün yelpazesinde elektrik kabloları, fiber optik kablolar, koaksiyel kablolar, ısıya dayanıklı kablolar ve çok daha fazlası yer alıyor.
Çeşitli endüstriler için çözüm geliştiren sektör, malzeme bilimi ve üretim teknolojilerinde hayata geçen yeni teknolojilerle gelişimini süreklilik gösterecek şekilde devam ettiriyor. Diğer yandan hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalar, artan rekabet ve teknolojik değişimlere uyum sağlama ihtiyacı gibi olgular kablo sektörünün karşılaştığı zorluklar olarak sıralanıyor.
Günümüzde küresel kablo pazarı büyüklüğü 240 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. 2028 yılına kadar küresel pazar büyüklüğünün 300 milyar doları aşacağı ön görülüyor.
İstanbul Maden ve Metaller İhracatçıları Birlikleri (İMMİB) tarafından paylaşılan değerlendirmede Türkiye kablo sanayisi, teknoloji ve know-how olarak ileri ülkelerin seviyesine ulaşmış durumda olduğu belirtiliyor. Her çeşit enerji ve haberleşme kablosunun hâlihazırda uluslararası standartlarda üretildiği vurgulanırken, Türkiye’nin 2023 yılında toplam kablo sektörü ihracatının 3,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği bilgisi paylaşıldı.
Türkiye’nin yüzde 41 payla en fazla ihracat yaptığı ülke grubunu Avrupa Birliği oluştururken, sektörün en fazla ihracat yaptığı ülkeler ise Birleşik Krallık, Almanya ve Irak olarak sıralanıyor. 160 milyar dolara ulaşan dünya kablo ticareti içinde Türkiye, yaklaşık yüzde 2 payla en fazla ihracat yapan 12’nci ülke konumunda yer alıyor. Dünyada en fazla kablo ihracatı gerçekleştiren ülkelerin başında ise Çin yer alırken, bu ülkeyi Meksika ve ABD takip ediyor.
İhracatta ilk 4 ay yüzde 8 artışla tamamlandı
Elektrik ve Elektronik İhracatçıları Birliği’nin (TET) yayımladığı Mayıs 2024 İhracat Raporu’nda yer alan verilere göre Türkiye’nin 2024’ün mayıs ayında yaptığı kablo ihracatı 331 milyon dolar oldu. Mayıs 2023 ile karşılaştırıldığında yüzde 28 ihracat artışı yaşandığı görülürken, sektörün ihracatında birim fiyatı 6,5 dolar olarak kayıtlara geçti.
Söz konusu çalışmada Ocak-Mayıs 2024 dönemine bakıldığında sektör ihracatının 1,364 milyar dolar olduğu görülüyor. 2023 yılının aynı döneminde gerçekleşen 1,267 milyar dolar tutarındaki ihracatla kıyaslandığında sektör ihracatının yüzde 8 oranında arttığı görülüyor. 2024 yılının ilk 4 ayında yapılan ihracatta birim fiyat ortalaması 6,2 dolar olarak kayıtlara geçti. Elektrik elektronik sektörünün Ocak-Mayıs 2024 döneminde tüm mal grupları ihracatı içinde kablo sektörü yüzde 20 pay aldı.
“En çok alçak gerilim enerji kabloları ihraç edildi”
Türkiye’de kablo üretiminde geniş bir ürün yelpazesi bulunuyor. bu nedenle ürün bazında TET İhracat Raporuna Ocak- Mayıs 2024 dönemine bakıldığında 595,91 milyon dolar ihracat ile yüzde 43,69 pay alarak ilk sırayı alçak gerilim enerji kabloları aldığı görülüyor. İkinci sıraya yerleşen tesisat kabloları 283,36 milyon dolar ile ihracattan yüzde 20,77 pay aldı. Üçüncü sıraya yerleşen orta ve yüksek gerilim kabloları yüzde 16,3 pay aldı ve 222,33 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi.
Diğer ürünler bağlantı parçaları ve iletkenler (yüzde 6,7) 91,38 milyon dolar, emaye bobin telleri (yüzde 4,15) 56,67 milyon dolar, telekominikasyon kabloları (yüzde 3,15) 43,03 milyon dolar, koaksiyel kablolar (yüzde 2,42) 33,0 milyon dolar, fiber optik kablolar (yüzde 1,75) 23,85 milyon dolar, zayıf akım ve data kabloları (yüzde 1,06) 14,51 milyon dolar şeklinde sıralandı.
